Angst

Wij ervaren angst meestal als een last waar we graag vanaf willen zijn. Dat geldt zeker voor angst tijdens het fietsen. Dit komt omdat fijne bewegingen tijdens angst onmogelijk zijn, en fietsen nu juist alleen mogelijk is dankzij hele fijne bewegingen. Door angst komt de fietser in een vicieuze cirkel terecht: angst maakt fijne bewegingen onmogelijk, waardoor de controle op je fiets vermindert, en de angst nog verder toeneemt. Deze vicieuze cirkel wordt in stand gehouden door de activiteit van een primitief deel van ons brein: de hersenstam. Toch wil dit niet zeggen dat onze angstreacties volledig gedicteerd worden door de hersenstam. Tijdens de evolutie is is de rol van de prefrontale cortex immers groter geworden, en deze kan deze vicieuze cirkel doorbreken. Concreet, onze prefrontale cortex kan verhinderen dat er een signaal gestuurd wordt naar de de hersenstam, en als dat toch gebeurt, dan kan de prefrontale cortex ook de reactie van de hersenstam onder controle houden. Op deze manier stelt de prefrontale cortex ons in staat om onnodige angsten te overwinnen.

Geleidelijke blootstelling aan de beangstigende situatie brengt de kalmte terug

Angst overwin je door te doen en niet door te praten. Dit betekent dat angst alleen verdwijnt door te ervaren dat datgene waar je bang voor bent niet gebeurt. Dit gegeven is de cruciale factor achter het succes van de gedragstherapie bij de behandeling van fobieën. (Een fobie is een overmatige angst voor een specifieke zaken of situaties, zoals spinnen en gesloten ruimten). Door geleidelijke blootstelling aan de beangstigende situatie veranderen de verbindingen binnen een deel van ons brein dat verantwoordelijk is voor de detectie van gevaarlijke situaties, de amygdala. In de loop van de geleidelijke blootstelling leert de amygdala als het ware dat die situatie veilig is, en activeert hij niet langer onze hersenstam. Hierdoor blijven verstijving en andere angstreacties achterwege.

Een angstige ervaring kan ons aan het denken zetten

Angst is niet altijd onze vijand, maar soms ook onze vriend. Sommige angsten zijn nuttig omdat ze ons wijzen op een beperkte fietsvaardigheid. Deze angsten zullen alleen verdwijnen als onze fietsvaardigheid verbetert, en dat vereist oefening. Met oefening kunnen we veel bereiken, maar sommige veranderingen met de leeftijd (o.a., achteruitgang van het evenwichtsorgaan, stijvere gewrichten) kunnen op een bepaald moment niet meer gecompenseerd worden door gerichte oefeningen. Gelukkig is een tweewieler niet het enige gezonde vervoermiddel.